بررسی تطبیقی تفکر انتقادی در دانشگاه کاشان

هدف: هدف محققان این پژوهش، بررسی مقایسه‌ای تفکر انتقادی در میان دانشجویان رشته‌های مختلف، تبیین عملکرد دانشجویان علوم انسانی در این حوزه و شناسایی و مستندسازی مهم‌ترین کمبودهای موجود بود. روش: جامعۀ آماری این پژوهش، کلیۀ دانشجویان 96-1395 دانشگاه کاشان (6320 نفر) بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم تعداد 365 نفر به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و آزمون مهارتهای تفکر انتقادی در شرایط یکسان روی آنها اجرا شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، آزمون مهارتهای تفکر انتقادی کالیفرنیا (فرم ب) است که مهارتهای یاد شده را در قالب پنج مهارت تحلیل، ارزشیابی، استنباط، استدلال قیاسی و استدلال استقرایی، سنجش می‌کند. برای تحلیل داده‌ها از رگرسیون چندمتغیّرۀ همزمان، تحلیل عامل اکتشافی، تحلیل واریانس یکراهه، آزمون شاپیرو-ویلک و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته‌ها: عملکرد دانشجویان رشته‌های علوم انسانی در حوزۀ تفکر انتقادی در مقایسه با دانشجویان رشته‌های مهندسی، علوم پایه و هنر، به طور معناداری پایین‌تر است. همچنین در عملکرد دانشجویان بر حسب سال ورود(دانشجویان سالهای بالا و پایین) در زمینۀ تفکر انتقادی تفاوت چندانی وجود ندارد. نتیجه‌گیری: اصولاً برنامه‌های درسی دانشگاهی نتوانسته‌اند‌ تأثیر چندانی در افزایش سطح تفکر انتقادی دانشجویان داشته باشند. بنابر این، ضرورت توجه جدّی و عمیق نسبت به آموزش تفکر انتقادی در رشته‌های علوم انسانی وجود دارد.